Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan ve Endonezya Cumhurbaşkanı Prabowo Subianto, 75. yılını kutladıkları diplomatik ilişkilerini güçlendirme konusunda mutabık kaldılar. İki lider, 2026 yılına kadar sınırlı tercihli ticaret anlaşması ve daha sonra Türkiye-Endonezya Kapsamlı Ekonomik Ortaklık Anlaşması (CEPA) hedefiyle 10 milyar dolarlık ikili ticaret hacmini hedefliyor. İş birliği, savunma sanayii, enerji, altyapı, sağlık ve eğitim gibi birçok alanı kapsıyor. Ayrıca, kültürel değişim programları ve ortak film yapımı gibi projeler de iki ülke arasındaki bağları güçlendirecek. İki ülke, özellikle de düşük gelirli aileler için konut projelerinde iş birliği yapacak. Ortak beyan, ekonomik iş birliğinin yanı sıra, savunma ve güvenlik alanlarında da stratejik ortaklığı güçlendirmeyi amaçlıyor. Bu iş birliği, eğitim ve ortak girişimler yoluyla savunma sanayisinde ortak projeleri de içeriyor. Türkiye ve Endonezya ayrıca, yeni ve yenilenebilir enerji kaynaklarının kullanımı konusunda iş birliği yapacak.

Türkiye-Endonezya Stratejik Ortaklığı

Ortak beyan, iki ülke arasındaki stratejik ortaklığın çeşitli alanlarda geliştirilmesine odaklanıyor. Savunma sanayii iş birliği, yüksek teknoloji endüstrilerinde ortak girişimler ve temsilcilik ofisleri kurulmasını içeriyor. Eğitim alanında ise, Endonezyalı öğrenci ve subaylar için Türkiye'de eğitim imkanları sağlanacak. Enerji güvenliği ortaklığı, temiz enerji teknolojilerinde inovasyon ve yeni ve yenilenebilir enerji kaynaklarının kullanımını kapsıyor. Altyapı alanında ise, Endonezya'nın ulusal stratejik altyapı projelerine Türkiye'nin inşaat şirketlerinin katılımı hedefleniyor. Bu işbirliği, üç milyon konut projesi ve yeni başkent Nusantara'nın geliştirilmesini de içeriyor. Her iki ülke, afet yönetimi ve sağlık alanlarında da iş birliği yapmaya hazır olduklarını belirtti. Kültürel alanlarda da tarihi bağları güçlendirecek ortak bir film projesi planlanıyor.

Gazze'ye Destek ve Filistin Meselesi

Ortak beyan, Filistin meselesine de değinerek, Filistin Devleti'nin egemenliğini ve bağımsızlık mücadelesini desteklediklerini yinelediler. Gazze'deki ateşkesin önemine vurgu yapılarak, insani yardımların güvenli ve engelsiz bir şekilde ulaştırılması istendi. Gazze halkının vatanlarından taşınması fikri ise her iki lider tarafından da reddedildi. İsrail'in Filistin topraklarındaki askeri operasyonları kınanırken, uluslararası topluma bu adaletsizliği ele alma çağrısı yapıldı. Suriye'nin toprak bütünlüğünün korunması ve barışçıl bir geçiş süreci için destek vurgulandı. İsrail'in Filistin topraklarına yönelik işgali ve insan hakları ihlalleri şiddetle kınandı. Her iki lider, bölgesel barış ve istikrar için uluslararası iş birliğinin önemine dikkat çekti.

Küresel İş Birliği ve Sürdürülebilir Kalkınma

Erdoğan ve Subianto, küresel yönetişim kurumlarının reformu ve çok taraflı iş birliğinin güçlendirilmesi konusunda mutabakata vardılar. Gelişmekte olan ülkelerin sanayileşme ve kaynaklardan yararlanma haklarını savunarak, daha adil ve kapsayıcı bir küresel ekonomik düzen için iş birliği yapma konusunda mutabık kaldılar. Bu amaçla, G20, MIKTA ve D-8 gibi uluslararası ve bölgesel ekonomik forumlarda iş birliklerini sürdürme kararı aldılar. Ayrıca, Güney-Güney iş birliğini ve adil ticaret uygulamalarını güçlendirerek, herkes için ortak refah ve sürdürülebilir kalkınmayı destekleyen daha adil bir dünya düzeni yaratmayı hedefliyorlar. Afrika ve Pasifik bölgesindeki diğer gelişmekte olan ülkelerde ortak girişimler yoluyla kalkınma iş birliği geliştirilecek. İki ülke, gelişmiş ülkelerle eşit şartlarda küresel ticaretten faydalanma hakkını savunuyor.